Dlaczego Bisfenol A (BPA) jest szkodliwy?

Czym jest Bisfenol A?

Bisfenol A, znany również jako BPA, jest chemicznym związkiem organicznym, który od dawna budzi kontrowersje związane ze zdrowiem ludzi i wpływem na środowisko. Jest powszechnie stosowany w przemyśle jako monomer do produkcji tworzyw sztucznych, w tym butelek i opakowań, a także jako powłoka wewnętrzna w wielu produktach codziennego użytku. Jednak dowody na szkodliwość BPA są coraz bardziej przekonujące, co stawia pod znakiem zapytania jego bezpieczeństwo zarówno dla ludzi, jak i dla ekosystemu.

Często jest używany jako substancja dodawana do tworzyw sztucznych w celu nadania im trwałości i elastyczności. Jednakże, gdy BPA dostaje się do żywności lub cieczy, które się w tych opakowaniach znajdują, może przenikać do organizmu ludzkiego. BPA jest uważany za związek endokrynnie czynny, co oznacza, że może wpływać na działanie układu hormonalnego organizmu. Jest zdolny do naśladowania działania hormonów płciowych, takich jak estrogeny, co może prowadzić do zakłóceń w regulacji hormonalnej. To może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia. Co jeszcze musisz wiedzieć o BPA?

W czym możemy znaleźć Bisfenol A (BPA)?

Bisfenol A (BPA) jest szeroko stosowanym związkiem chemicznym, który można znaleźć w wielu produktach i źródłach codziennego życia. Oto niektóre z miejsc, w których BPA może występować:

1. Opakowania i Butelki – BPA jest często wykorzystywane w produkcji tworzyw sztucznych i może być obecne w butelkach, opakowaniach, puszkach do żywności, pojemnikach na żywność, butelkach na wodę oraz puszkach napojów.
2. Kasety CD i DVD – BPA było stosowane w produkcji niektórych nośników optycznych, takich jak kasety CD i DVD.
3. Wyroby Elektroniczne – BPA może być stosowane jako część obudowy elektroniki, takiej jak telewizory, telewizory komputerowe i inne urządzenia elektroniczne.
4. Pojemniki do żywności – Niektóre pojemniki do przechowywania żywności, zarówno plastikowe, jak i szklane, mogą zawierać BPA.
5. Naczynia i Sztućce – Niektóre naczynia i sztućce wykonane z tworzyw sztucznych mogą zawierać BPA.
6. Aparatura Medyczna – BPA może być obecne w niektórych wyrobach medycznych, takich jak cewniki, wlewy i inne urządzenia medyczne.
7. Kosmetyki – Niektóre kosmetyki, zwłaszcza te w plastikowych opakowaniach, mogą zawierać BPA.
8. Woda Pitna – BPA może przenikać do wody pitnej z plastikowych butelek i pojemników.
9. Lakiery i Farby – BPA jest czasem używane w lakiernictwie i farbach, zwłaszcza w produktach stosowanych do malowania mebli i innych powierzchni.

Warto zaznaczyć, że wiele krajów wprowadziło regulacje ograniczające stosowanie BPA w produktach spożywczych i opakowaniach, zwłaszcza tych przeznaczonych do kontaktu z żywnością. Jednak nadal istnieją obszary, w których BPA może występować, dlatego jest to kwestia, którą warto świadomie kontrolować, szczególnie w kontekście produktów używanych w codziennym życiu i żywieniu.

Czy Bisfenol A przedostaje się do żywności?

Niestety tak. Bisfenol A (BPA) ma zdolność przedostawania się do żywności, szczególnie wtedy, gdy jest obecny w opakowaniach lub pojemnikach, które mają kontakt z żywnością. BPA jest stosowany w produkcji niektórych rodzajów tworzyw sztucznych i powłok wewnętrznych, które mogą być używane w opakowaniach żywnościowych, butelkach, puszkach i pojemnikach na żywność. Gdy żywność jest przechowywana lub przetransportowana w takich opakowaniach, BPA może ulec migracji z opakowania do żywności.

Proces migracji BPA do żywności może zależeć od kilku czynników, takich jak rodzaj opakowania, czas przechowywania, temperatura i rodzaj żywności. W przypadku żywności o wysokiej zawartości tłuszczu lub kwasów migracja BPA może być bardziej znacząca.

Ze względu na potencjalne zagrożenie dla zdrowia, wiele krajów wprowadziło regulacje ograniczające stosowanie BPA w opakowaniach przeznaczonych do kontaktu z żywnością. W niektórych przypadkach, zwłaszcza w produktach dla niemowląt i małych dzieci, BPA jest całkowicie zakazane. Niemniej jednak istnieją obszary, w których BPA nadal jest używane, co podkreśla potrzebę dbania o świadomość konsumentów i staranność w wyborze opakowań oraz produktów żywnościowych, zwłaszcza jeśli zależy nam na minimalizowaniu ekspozycji na ten związek chemiczny.

Jaki wpływ ma BPA na układ hormonalny?

Bisfenol A (BPA) jest związkiem endokrynnie czynnym, co oznacza, że może wpływać na działanie układu hormonalnego organizmu. To zjawisko jest związane z podobieństwem BPA do hormonów płciowych, zwłaszcza estrogenów, co umożliwia mu oddziaływanie na receptory hormonalne w organizmie. BPA może wpływać na układ hormonalny w następujący sposób:

1. Zakłócenie równowagi hormonalnej - BPA jest nazywane „związkowym estrogenem”, ponieważ może naśladować działanie hormonów estrogenowych w organizmie. To może prowadzić do zaburzeń równowagi hormonalnej, szczególnie u kobiet.
2. Skutki dla kobiet – u kobiet BPA może wpływać na cykl menstruacyjny, płodność oraz rozwijające się komórki jajowe. Zwiększone narażenie na BPA może zwiększać ryzyko zaburzeń hormonalnych i nieprawidłowości w układzie rozrodczym.
3. Skutki dla mężczyzn – u mężczyzn BPA może wpływać na poziom testosteronu, co może mieć wpływ na jakość nasienia i funkcję układu rozrodczego.
4. Wpływ na rozwijający się organizm – dzieci i niemowlęta są szczególnie wrażliwe na BPA. Ekspozycja na BPA w okresie prenatalnym lub w pierwszych latach życia może zakłócać rozwijający się układ hormonalny, co może mieć wpływ na rozwój płciowy, zachowanie i zdrowie w przyszłości.
5. Związek z chorobami – istnieją badania sugerujące, że ekspozycja na BPA może być związana z większym ryzykiem wystąpienia chorób takich jak nowotwory, otyłość, cukrzyca, a także choroby serca, choć mechanizmy tych związków są nadal badane.
6. Wpływ na nadnercza i tarczycę – BPA może wpływać na funkcjonowanie nadnerczy i tarczycy, które odgrywają kluczową rolę w regulacji hormonalnej w organizmie.

Ze względu na potencjalne zagrożenia wynikające z wpływu BPA na układ hormonalny, wiele organizacji zdrowia i rządów wprowadziło regulacje ograniczające stosowanie BPA w produktach spożywczych, opakowaniach i produktach dla dzieci. Jednak nadal trwają badania nad skutkami BPA dla zdrowia ludzi, a świadomość konsumentów w zakresie unikania produktów zawierających BPA jest istotna dla minimalizacji ekspozycji na ten związek chemiczny.

Czy BPA ma związek z rozwojem otyłości?

Obecnie otyłość to ogromny problem, szczególnie wśród dzieci. Z tego też powodu naukowcy zaczęli się ze szczególną uwagą przyglądać przyczyną tego zjawiska i wyróżniono, że jedną z przyczyn może być właśnie duża powszechność BPA. Sugeruje się, że ekspozycja na BPA w okresie rozwojowym, szczególnie w okresie prenatalnym i w okresie niemowlęcym, może zakłócać działanie układu hormonalnego, co może wpłynąć na procesy kontrolujące apetyt, magazynowanie tłuszczu i metabolizm. Jak już wspominaliśmy w artykule, BPA jest związkiem endokrynnie czynnym, co oznacza, że może wpływać na działanie hormonów, zwłaszcza estrogenów. Wpływ ten może zakłócać równowagę hormonalną, co z kolei może wpłynąć na kontrolę apetytu, przemianę materii i magazynowanie tłuszczu.

Warto również podkreślić, że Bisfenol A oddziałuje na pracę przewodu pokarmowego. BPA może negatywnie wpływać na metabolizm aminokwasów przez bakterie jelitowe. Jedno z badań z 2016 r. wykazało, że podaż BPA z produktami spożywczymi doprowadziła do zmniejszenia różnorodności gatunków w mikrobiomie jelitowym myszy. Inne badanie wykazało, że ekspozycja na ten szkodliwy związek może obniżyć poziom witaminy D we krwi. Co to oznacza? Niedobór witaminy D jest związany z różnego rodzaju problemami zdrowotnymi, takimi jak przyrost masy ciała, nowotwory, choroby serca i inne choroby.

BPA wpływa również na rozwój cukrzycy. Wykazano szkodliwy wpływ BPA na komórki trzustki, co skutkuje zmniejszeniem wydzielania insuliny i zaburzeniem metabolizmu glukozy – a to ogromna czerwona lampka. Dodatkowo BPA zakłóca funkcje metaboliczne adipocytów i wpływa na rozwój oporności na insulinę.

Skutki BPA na środowisko

Bisfenol A ma nie tylko negatywny wpływ na nasze zdrowie, ale również na środowisko naturalne. Wystarczy wspomnieć o zanieczyszczeniu wód. BPA może przedostać się do środowiska wodnego poprzez odpady przemysłowe, odpady komunalne i spływ deszczowy. Gromadzi się w rzekach, jeziorach i oceanach, co wpływa na jakość wód i ekosystemy wodne. Zanieczyszczenie BPA w wodach może wpływać na organizmy wodne, w tym ryby, co może prowadzić do ekspozycji człowieka na ten związek za pośrednictwem spożywanej ryby. Do tego BPA jest toksyczne dla organizmów wodnych. Może wpływać na rozwój i zdrowie organizmów, w tym ryb, skorupiaków i organizmów planktonowych. To może zakłócać równowagę w ekosystemach wodnych i wpływać na łańcuchy pokarmowe.

BPA może przenikać do organizmów wodnych i gromadzić się w ich tkankach. To prowadzi do procesu zwanego bioakumulacją, co oznacza, że im wyższe w łańcuchu pokarmowym organizmy, tym większe ilości BPA mogą zawierać. Istotne jest również to, że chociaż BPA jest bardziej znane ze swojego wpływu na wody, może także wpływać na lądowe ekosystemy poprzez zanieczyszczenie gleby i roślin. Zwierzęta lądowe mogą być narażone na BPA, poprzez spożywanie zanieczyszczonych roślin lub przez kontakt z zanieczyszczoną glebą. Niepokojące jest to, że BPA to związek trudny do rozkładu, więc może pozostawać w środowisku przez długi okres. To oznacza, że może mieć długotrwały wpływ na ekosystemy, a także może wprowadzać go w cykle życia organizmów.

Czy można być wolnym od BPA?

Jak najbardziej! Koniecznie jednak zwracaj na oznaczenie „Wolne od BPA”, „BPA free” na produktach, czy urządzeniach, które kupujesz. Oznaczenie można znaleźć np. na dnie butelki do karmienia lub opakowaniu czy dołączonej do niego ulotce. Podkreślmy, że produkty z zawartością BPA, można zidentyfikować po oznaczeniu „PC 7”. Robiąc zakupy, pamiętaj również o pochodnych tego związku – również szkodliwych. Bisfenol A w większości tworzyw został zamieniony na Bisfenol S (BPS). Podobieństwo tych substancji jest na tyle duże, że również może stanowić ona zagrożenie dla zdrowia. Pocieszeniem może być fakt, że Agencja Żywności i Leków (FDA) zakazała sprzedaży butelek dla niemowląt zawierających BPA w 2012 r.

Nasza rada? Wybieraj produkty, przy których tworzeniu wykorzystano bezpieczny polipropylen, czyli „BPA FREE”. Te są oznaczone symbolem „05 PP” znajdującym się w trójkącie, który informuje o możliwości recyklingu. Poziom wiedzy na temat szkodliwości BPA skłonił niektóre państwa do wprowadzenia całkowitego zakazu wykorzystania tego związku – tak jest choćby w Japonii czy Kanadzie. W Polsce na razie wprowadzone są ograniczenia jego wykorzystania w produkcji (np. w odniesieniu do produkcji butelek dla dzieci).

Czy wyciskarki wolnoobrotowe Hurom są BPA FREE?

W trosce o Twoje zdrowie i jakość przygotowywanych soków, jesteśmy dumni z informacji, że wyciskarki wolnoobrotowe Hurom są BPA FREE. Części i elementy składowe naszych urządzeń zostały starannie zaprojektowane tak, aby nie zawierały bisfenolu A (BPA) – substancji, której obecność może być niepożądana w produktach spożywczych. Oznacza to, że korzystając z wyciskarki Hurom, możesz cieszyć się pełnym smakiem i zdrowymi sokami, bez obaw o negatywny wpływ BPA na Twoje napoje i Twoje zdrowie.